/Linux Yedekleme ve Kurtarma

Linux Yedekleme ve Kurtarma

Linux yedekleme ve kurtarma, veri kaybı durumunda kritik öneme sahiptir. Yedekleme, sistem ve verilerinizi korumak için bir kurtarma planı oluşturmanın önemli bir parçasıdır. Bu makalede, Linux sistemlerinde yedekleme ve kurtarma işlemlerinin nasıl yapılacağına dair ayrıntılı bilgi verilecektir.

Linux Yedekleme

Linux yedekleme işlemi, dosya ve sistemlerinizin bir kopyasını oluşturarak kaybetme riskine karşı önlem almaktır. Yedeklemeler, birçok nedenle gereklidir. Örneğin, disk arızası, sistem çökmesi, dosya silme, virüs bulaşması veya yanlışlıkla yapılan bir işlem sonucu veri kaybı oluşabilir.

Yedekleme işlemini gerçekleştirmek için birçok farklı yöntem mevcuttur. Bunlardan bazıları aşağıda sıralanmıştır:

  1. cp Komutu

Linux’ta dosya ve dizinlerin kopyalanması için en basit yöntem, “cp” komutunu kullanmaktır. Bu yöntem, küçük dosya ve dizinlerin yedeklenmesi için idealdir. Örneğin, aşağıdaki komut ile “belgelerim” dizinini “/yedek” dizinine kopyalayabilirsiniz:

bash
cp -r /home/kullanici/belgelerim /yedek
  1. rsync Komutu

Rsync, birçok Linux dağıtımında bulunan güçlü bir yedekleme aracıdır. Bu araç, veri senkronizasyonu için de kullanılabilir. Rsync, ağ üzerinden yedekleme yapmak için de kullanılabilir. Örneğin, aşağıdaki komut ile “belgelerim” dizinini “/yedek” dizinine senkronize edebilirsiniz:

bash
rsync -av /home/kullanici/belgelerim /yedek
  1. Tar Komutu

Tar, Linux’ta sık kullanılan bir yedekleme aracıdır. Bu araç, dosya ve dizinleri bir arşiv dosyasına sıkıştırmak ve daha sonra yedeklemek için kullanılır. Örneğin, aşağıdaki komut ile “belgelerim” dizinini “/yedek/belgelerim.tar” arşiv dosyasına sıkıştırabilirsiniz:

bash
tar -cvzf /yedek/belgelerim.tar /home/kullanici/belgelerim
  1. Bacula

Bacula, açık kaynak kodlu bir yedekleme ve kurtarma yazılımıdır. Bu yazılım, ağ üzerinden yedekleme yapmak için kullanılabilir. Bacula, yüksek düzeyde özelleştirme seçenekleri sunar. Örneğin, aşağıdaki komut ile “belgelerim” dizinini yedekleyebilirsiniz:

bash
bacula-dir -c /etc/bacula/bacula-dir.conf -c /etc/bacula/bconsole.conf -s -v -d 100 -n "belgelerim_yedekleme" -L /var/log/bacula.log

Linux Kurtarma

Linux kurtarma işlemi, çeşitli nedenlerden dolayı bozulan veya çalışmayan bir Linux sistemini tamir etmek veya kurtarmak için yapılan bir dizi işlemdir. Kurtarma işlemi, genellikle bootable bir USB veya DVD ile yapılır.

Linux kurtarma işlemi için birçok araç mevcuttur. Bunlardan bazıları aşağıda sıralanmıştır:

  1. GRUB Kurtarma

GRUB, birçok Linux sistemlerinin önyükleme yöneticisidir. Sistem açılırken, önyükleme yöneticisi, hangi işletim sisteminin yüklü olduğunu belirler ve bunu yükler. GRUB, birçok soruna neden olabilir ve bu nedenle kurtarma işlemi sırasında onarılması gerekebilir.

GRUB kurtarma işlemi için, öncelikle bootable bir USB veya DVD oluşturmanız gerekir. Sonra, Linux sisteminizi bu önyükleme ortamından başlatmanız gerekir. GRUB menüsünden “Advanced options” seçeneğini seçin ve ardından “Recovery mode” seçeneğini seçin. Bu, sistem kurtarma moduna girmenizi sağlar.

  1. fsck

Fsck, dosya sistemi kurtarma aracıdır. Bu araç, dosya sistemi hatalarını tespit eder ve düzeltir. Bu araç, özellikle disk hatalarının neden olduğu sistem çökmelerinde kullanılır.

Fsck kurtarma işlemi için, öncelikle bootable bir USB veya DVD oluşturmanız gerekir. Sonra, Linux sisteminizi bu önyükleme ortamından başlatmanız gerekir. Ardından, aşağıdaki komutu kullanarak fsck aracını çalıştırabilirsiniz:

bash
fsck /dev/sda1

Bu komut, “/dev/sda1” disk bölümünde fsck aracını çalıştırır.

  1. Chroot

Chroot, Linux’ta bir uygulamanın çalıştığı kök dizininin değiştirilmesini sağlar. Bu, birçok sistem kurtarma işlemi için gereklidir.

Chroot kurtarma işlemi için, öncelikle bootable bir USB veya DVD oluşturmanız gerekir. Sonra, Linux sisteminizi bu önyükleme ortamından başlatmanız gerekir. Ardından, aşağıdaki komutları kullanarak chroot işlemini gerçekleştirebilirsiniz:

 

bash
mount /dev/sda1 /mnt
mount -t proc proc /mnt/proc
mount -t sysfs sys /mnt/sys
chroot /mnt

Bu komut bloğu, “/dev/sda1” disk bölümünü “/mnt” dizinine bağlar ve ardından proc ve sys dosya sistemlerini de bağlar. Son olarak, chroot komutu kullanılarak, “/mnt” dizini kök dizin olarak belirlenir ve sistem kurtarma işlemi için gerekli komutlar bu ortamda çalıştırılır.

  1. Network Kurtarma

Bazı durumlarda, Linux sistemini kurtarmak için bir ağ üzerinden bağlanmak gerekebilir. Bu, özellikle dosya yedekleme ve kurtarma işlemlerinde faydalıdır.

Network kurtarma işlemi için, öncelikle bootable bir USB veya DVD oluşturmanız gerekir. Sonra, Linux sisteminizi bu önyükleme ortamından başlatmanız gerekir. Ardından, ağ bağlantınızı yapılandırın ve “ssh” gibi bir uzak masaüstü protokolü kullanarak sisteme bağlanabilirsiniz.

Sonuç

Linux yedekleme ve kurtarma işlemleri, sisteminizde meydana gelebilecek çeşitli hatalar ve sorunlar nedeniyle hayati öneme sahiptir. Bu nedenle, düzenli olarak yedekleme işlemi yapmanız ve sisteminizi kurtarma işlemleri için hazırlıklı olmanız önemlidir. Yukarıda bahsedilen yöntemler, Linux yedekleme ve kurtarma işlemleri için kullanabileceğiniz bazı araçlar ve tekniklerdir. Ancak, her durumda farklı araçlar ve teknikler kullanmanız gerekebilir, bu nedenle ihtiyacınıza uygun bir kurtarma planı oluşturmanız önerilir.