/Arch Linux Nedir ve Nasıl Kurulur?
Linux21 Nisan 2023

Arch Linux Nedir ve Nasıl Kurulur?

Arch Linux, açık kaynaklı bir Linux işletim sistemi dağıtımıdır. Arch Linux, minimalist bir yaklaşıma sahiptir ve diğer dağıtımların aksine, mümkün olan en az sayıda önyükleme süreci ve varsayılan uygulama yükleme ile geliştirilmiştir. Bu nedenle, Arch Linux, gelişmiş kullanıcılar için ideal bir seçimdir ve Linux’a dair temel bilgilerinizin olması önerilir.

Bu makalede, Arch Linux’un kurulumu hakkında ayrıntılı bir adım adım rehber sunacağız.

Arch Linux Kurulumu

Arch Linux kurulumu oldukça teknik bir süreçtir. Öncelikle, Arch Linux ISO dosyasını indirmeniz ve bir kurulum ortamı oluşturmanız gerekir. Kurulum ortamı olarak bir USB bellek veya CD kullanabilirsiniz.

1. ISO Dosyasını İndirme

İlk adım olarak, Arch Linux ISO dosyasını indirmeniz gerekiyor. Arch Linux ISO dosyasını buradan indirebilirsiniz.

2. Kurulum Ortamını Hazırlama

Arch Linux ISO dosyasını indirdikten sonra, kurulum ortamınızı hazırlamanız gerekiyor. Bu işlem için bir USB bellek veya CD kullanabilirsiniz. USB bellek kullanacaksanız, öncelikle bir terminal veya dosya yöneticisi kullanarak USB bellek bölümlerini belirleyin ve kaydedin. Ardından, aşağıdaki komutu kullanarak ISO dosyasını USB belleğe yazabilirsiniz:

sudo dd if=/path/to/archlinux.iso of=/dev/sdx status=progress && sync

Not: /dev/sdx işlemi yapmak istediğiniz USB belleğinizi gösterir. Bu yolu değiştirmeniz gerekiyor.

3. USB Belleği Takın ve Önyükleme Yapın

Kurulum ortamınızı hazırladıktan sonra, bilgisayarınızı USB bellek veya CD’den önyükleyin. Bazı bilgisayarlarda, BIOS’a girip önyükleme ayarlarını değiştirmeniz gerekebilir. USB bellek veya CD’den önyükleme yaparak Arch Linux kurulum ortamına erişebilirsiniz.

4. Kurulum Ortamını Başlatın

USB bellek veya CD’den önyükleme yaptıktan sonra, Arch Linux kurulum ortamı başlayacaktır. Başlatıldıktan sonra, size bir terminal komut istemi sunulacaktır. Şimdi Arch Linux kurulumu başlayacak.

5. Klavye Ayarlarını Yapın

Arch Linux kurulumu başladıktan sonra, ilk olarak klavye ayarlarınızı yapmanız gerekiyor. Bu adım, Arch Linux’u doğru şekilde kullanmanıza yardımcı olacaktır. Klavye ayarlarını yapmak için aşağıdaki komutları kullanabilirsiniz:

loadkeys trq

Bu komut, Türkçe Q klavye düzenini yükleyecektir. Klavye düzeninize göre değişiklik yapmanız gerekebilir. Daha fazla bilgi için Arch Linux belgelerine başvurabilirsiniz.

6. Disk Bölümleme

Arch Linux kurulumu sırasında, diskinizi bölümlendirmeniz gerekiyor. Disk bölümleme, diskteki verileri ayrı bölümlere ayırarak farklı dosya sistemleri için kullanmanıza olanak tanır. Aşağıdaki komutu kullanarak disk bölümleme aracını açabilirsiniz:

fdisk /dev/sda

Not: /dev/sda diskinizi gösterir. Bu yolu değiştirmeniz gerekiyor.

Bu komut, fdisk aracını çalıştıracaktır. fdisk aracı, diskinizi bölümlendirmenize yardımcı olacak bir komut satırı aracıdır. Aşağıdaki komutları kullanarak disk bölümleme işlemini yapabilirsiniz:

  • p: mevcut disk bölümlerini görüntüler
  • n: yeni bir bölüm oluşturur
  • d: bir bölümü siler
  • w: yapılan değişiklikleri kaydeder ve çıkarır

Örneğin, /dev/sda diskine yeni bir bölüm eklemek istiyorsanız, aşağıdaki adımları izleyin:

  1. n komutunu kullanarak yeni bir bölüm oluşturun.
  2. Bölüm tipini seçin. Arch Linux kurmak istiyorsanız, “Linux dosya sistemi” tipini seçin.
  3. Bölüm boyutunu belirleyin. Arch Linux için, genellikle en az 20 GB boyutunda bir bölüm oluşturulur.
  4. Bölüm numarasını belirleyin.
  5. w komutunu kullanarak değişiklikleri kaydedin ve çıkın.

7. Dosya Sistemi Oluşturma

Yeni bir disk bölümü oluşturduktan sonra, bu bölüme bir dosya sistemi oluşturmanız gerekiyor. Aşağıdaki komutları kullanarak dosya sistemi oluşturabilirsiniz:

mkfs.ext4 /dev/sda1

Not: /dev/sda1 yeni oluşturduğunuz disk bölümünü gösterir. Bu yolu değiştirmeniz gerekiyor.

8. Disk Bölümlerini Bağlama

Disk bölümlerini oluşturduktan ve dosya sistemlerini oluşturduktan sonra, bu bölümleri bağlamanız gerekiyor. Disk bölümlerini bağlamak, bölümleri bir kök dosya sistemi ağacında yerleştirmenizi sağlar.

Aşağıdaki komutu kullanarak, /dev/sda1 bölümünü /mnt dizinine bağlayabilirsiniz:

mount /dev/sda1 /mnt

9. Temel Sistem Kurulumu

Disk bölümlerini bağladıktan sonra, Arch Linux’un temel sistem dosyalarını kurmanız gerekiyor. Bu adımı gerçekleştirmek için, Arch Linux kurulum ortamınızda aşağıdaki komutu kullanabilirsiniz:

pacstrap /mnt base base-devel

Bu komut, temel Arch Linux sistem dosyalarını ve geliştirme araçlarını (base-devel) /mnt dizinine kuracaktır.

10. Fstab Dosyası Oluşturma

fstab dosyası, sisteminizin açılışında disk bölümlerinin nasıl bağlanacağını tanımlar. Aşağıdaki komutu kullanarak, fstab dosyasını oluşturabilirsiniz:

genfstab -U /mnt >> /mnt/etc/fstab

Bu komut, /mnt/etc/fstab dosyasına fstab bilgilerini ekleyecektir.

11. Chroot Yapılandırması

Chroot, sistem dosyalarınızı kurulum ortamından sistem dosyalarınıza geçmenizi sağlar. Bu, sistem ayarlarınızı ve yapılandırmanızı tamamlamak için önemlidir.

Aşağıdaki komutu kullanarak chroot yapabilirsiniz:

arch-chroot /mnt /bin/bash

Bu komut, /mnt dizinine chroot yapacak ve bir bash kabuğu açacaktır.

12. Temel Sistem Ayarları

Chroot yaptıktan sonra, temel sistem ayarlarını yapılandırmanız gerekiyor. Aşağıdaki adımları izleyerek, bazı temel ayarları yapabilirsiniz:

12.1. Zaman Dilimini Ayarlama

Aşağıdaki komutu kullanarak zaman dilimini ayarlayabilirsiniz:

ln -sf /usr/share/zoneinfo/Europe/Istanbul /etc/localtime

Bu komut, Türkiye’nin saat dilimini ayarlayacaktır. Daha fazla zaman dilimi bilgisi için Arch Linux belgelerine başvurabilirsiniz.

12.2. Locale Ayarlarını Yapılandırma

Locale ayarları, sisteminizin dil ve bölge ayarlarını belirler. Aşağıdaki komutu kullanarak locale ayarlarını yapılandırabilirsiniz:

echo "tr_TR.UTF-8 UTF-8" > /etc/locale.gen
locale-gen
echo "LANG=tr_TR.UTF-8" > /etc/locale.conf
export LANG=tr_TR.UTF-8

Bu komutlar, Türkçe UTF-8 locale ayarlarını yapılandıracaktır. Daha fazla locale bilgisi için Arch Linux belgelerine başvurabilirsiniz.

12.3. Ana Bilgisayar Adını Ayarlama

Aşağıdaki komutu kullanarak, ana bilgisayar adınızı ayarlayabilirsiniz:

echo "myhostname" > /etc/hostname

Burada myhostname kısmını, kendi ana bilgisayar adınızla değiştirmeniz gerekiyor.

13. Root Kullanıcısı Parolası Ayarlama

Aşağıdaki komutu kullanarak root kullanıcısının parolasını ayarlayabilirsiniz:

passwd

Bu komutu çalıştırdıktan sonra, yeni root parolanızı girin ve tekrar girin.

14. Bootloader Kurulumu

Bootloader, sisteminizin açılışında işletim sistemi seçme ve yükleme işlemini yönetir. Arch Linux için genellikle systemd-boot veya grub kullanılır.

14.1. Systemd-boot Kurulumu

Systemd-boot kurulumu için aşağıdaki komutları kullanabilirsiniz:

bootctl --path=/boot install

Bu komut, /boot dizininde systemd-boot sistem dosyalarını kuracaktır.

Daha sonra, /boot/loader/loader.conf dosyasını açarak aşağıdaki satırları ekleyin:

default arch
timeout 4
editor 0

Bu ayarlar, varsayılan olarak Arch Linux’u açacak, açılışta 4 saniye bekleyecek ve editörü devre dışı LS

&aLS

Related posts